اروپا احتمالا برای جلب نظر ترامپ کمتر از برجام دفاع کند

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، رئیس مؤسسه تحقیقات صلح بین‌الملل استکهلم، با حضور در خبرگزاری تسنیم به تشریح دیدگاه‌های خود درباره مسائل منطقه خاورمیانه، اروپا و همچنین آمریکا پرداخت.

در بخش اول این گفتگو، دن اسمیت اعلام کرد که جنگ سوریه تنها در صورتی متوقف خواهد شد که یا یکی از طرف‌ها به یک پیروزی سراسری و بزرگ دست یابد یا نبردها با یک بن‌بست مواجه شوند و طرف‌ها متوجه شوند که هیچ چیز بیشتری کسب نخواهند کرد.

وی همچنین ضمن تأکید بر اینکه حمایت غرب از شورشیان سوری اشتباه بود، گفت که معتقد است تلاش برای انجام حملات تروریستی در اروپا ادامه خواهد یافت.

در بخش دوم این گفتگو، پاسخ‌های دن اسمیت درباره آینده سیاسی اروپا در عصر پوپولیسم ملی‌گرایانه و نیز روابط آتی آمریکا و اروپا پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ را می‌خوانیم.

تسنیم: پدیده مهاجرت خارجی‌ها تا چه حد در معادلات کنونی سیاسی در کشورهای اروپایی نقش دارد؟ آیا همین مسأله در انتخابات آمریکا نیز تأثیرگذار بود؟

اسمیت: نمی‌توان انکار کرد که مهاجرت عامل کلیدی بود که منجر به کسب اکثریت کمپین خروج از اتحادیه اروپا شد. اگر مسأله مهاجرت نبود، برگزیت نمی‌توانست با توسل به مسائلی چون «اتحادیه اروپایی یک سازمان دموکراتیک نیست» – ادعایی که فهمش بسیار سخت است – پیروز شود. مهاجرت یک بخش بسیار مهم از آن است البته تنها عامل تأثیر‌گذار نبود اما توانست موازنه را در رفراندم تغییر دهد. همین نوع احساسات را می‌توان در فرانسه با حزب جبهه ملی، در ایتالیا با لیگ شمالی، در هلند با حزب گرت ویلدرز، در آلمان با راست‌گراها و نیز در اتریش مشاهده کرد. اما آنها نتوانستند در انتخابات ریاست‌جمهوری استرالیا پیروز شوند. فکر می‌کنم امروزه در اروپا این موضوع تبدیل به میدان نبرد سیاسی شده است.

مطمئن نیستم اظهارات ترامپ درباره احداث دیوار در مرز مکزیک و همچنین جلوگیری از ورود مسلمانان تا چه اندازه در انتخابات تأثیرگذار بوده‌اند. فکر می‌کنم عامل بزرگ در حمایت از ترامپ احساس آمریکایی‌ها درباره این بود که زندگی‌شان دچار سکون شده است. آمریکایی‌ها برای چندین نسل اعتقاد داشتند که زندگی‌‌شان از زندگی والدین‌شان و زندگی فرزندان‌شان از زندگی خودشان بهتر خواهد بود. اما این خوشبینی از بین رفته است. بنابراین وقت ترامپ می‌گوید «بار دیگر آمریکا را بزرگ سازیم»، این شعار در نظر برخی به معنای بازگشت آن خوشبینی است. فکر می‌کنم هیلاری کلینتون و نامزدهای جمهوری‌خواه که ترامپ آنها را شکست داد، ظاهرا نمایندگی نخبگانی را بر عهده داشتند که اهمیتی برای این آمریکایی‌هایی معمولی قائل نبودند. البته نباید درباره وسعت این مسأله مبالغه کرد، ترامپ در کسب مجموع آراء پیروز نشد. وی اگرچه در کالج الکترال پیروز شد اما نتوانست اکثریت مردم آمریکا را قانع سازد.

بنابراین، فکر می‌کنم که مسأله مهاجرت پخشی از میدان نبرد سیاسی در آمریکا است، اما آنچه که بیشترین اهمیت را دارد اقتصاد است. اگر مردم احساس کنند که زندگی‌‌شان رو به جلو است و در اشتغال و درآمد در حال افزایش هستند، ترامپ در سال ۲۰۲۰ بار دیگر انتخاب خواهد شد اما اگر چنین احساسی نداشته باشند، حتی با وجود کاهش در تعداد مهاجرین، انتخاب نخواهد شد.

تسنیم: آیا فکر می‌کنید که احزاب دست راستی در اروپا قوی‌تر خواهند شد؟

اسمیت: باید منتظر ماند و دید. سال ۲۰۱۷ سال بسیار مهمی است. در فرانسه، ایتالیا و آلمان انتخابات برگزار خواهد شد. اما نمی‌توانم نتایج این انتخابات را پیش‌بینی کنم.

تسنیم: آیا به نظر شما روابط بین اروپا و آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ تغییر خواهد یافت؟

اسمیت: بله فکر می‌کنم اینگونه باشد. البته هنوز مشخص نیست که این تغییر دقیقا چگونه خواهد بود. در ابتدا باید بگویم که روابط در هر صورت تغییر می‌کرد زیرا بریتانیا از اتحادیه اروپایی خارج شده است. منطق بریتانیا این است که اگر سیاست خارجی آن نمی‌تواند بر روی اتحادیه اروپایی متمرکز باشد باید بر روی آمریکا متمرکز شود، بنابراین باید به آمریکا نزدیکترشوند.

دوم، اظهارات ترامپ درباره اتحادیه اروپا، برای مثال: «بیرون آمدن انگلستان از اتحادیه اروپا عالی است»، یا «احتمالا کشورهای دیگری از اتحادیه اروپا خارج خواهند شد و در نهایت دچار فروپاشی خواهد شد». وی این جملات را با لحنی ادا کرد که گویا این اتفاق خوبی است. بنابراین اگر رهبران اروپایی که به اتحادیه اروپایی متعهد هستند، در پایان ۲۰۱۷ بر سر قدرت باقی بمانند، یعنی اگر پیشروی دست راستی‌ها رخ ندهد، با قدرتمند شدن آنها ترامپ احتمالا بارها اظهاراتی به مانند «مارین لوپن آدم خوبی است؛‌ یه جور نایجل فراژ مؤنث» یا «مدل موی گرت ویلدرز به مانند من است» مطرح خواهد کرد و این رهبران آنها را خواهند شنید. اگر آنگلا مرکل به عنوان صدراعظم آلمان در سپتامبر ۲۰۱۷ انتخاب شود این اظهارات را به یاد خواهد داشت. وی خواهد دانست که با چه نوع رئیس‌جمهوری مواجه است. مرکل در صورتی که بار دیگر انتخاب شود یک رهبر تأثیرگذار بوده و خواهد دانست با رئیس‌جمهوری رویارو است که نمی‌خواهد اتحادیه اروپایی وجود داشته باشد.

مسأله سوم این است که ترامپ اعلام کرده ناتو بیهوده است. حال اگر به این سخنانش پایبند بماند این امر بسیار مسأله‌ساز خواهد بود. وی اظهار کرده اگر یک عضو ناتو مورد حمله قرار بگیرد وی قبل از اقدام برای دفاع از آن عضو بررسی خواهد کرد که آیا کشور مذکور مخارج لازم برای دفاع از خود را انجام داده‌اند یا نه. قرار نبود که ناتو اینگونه باشد. مسائل دیگری نیز وجود دارند، برای مثال تغییرات آب‌وهوایی، دیدگاه‌های وی در این مورد بسیار متفاوت است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین دولت بریتانیا کاملا متعهد به موضوع تغییرات آب‌وهوایی هستند. یا مسائلی به مانند توافق هسته‌ای ایران؛ به نظر می‌رسد که ترامپ می‌خواهد برجام را رد کند، و ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، که قرار است روز جمعه با وی دیدار کند، مسأله را مطرح کرده و به وی خواهد گفت که این توافق بسیار مهم است.

بنابراین، روابط دو سوی آتلانتیک باید تغییر کنند اما اینکه ترامپ تا چه میزانی تصویری که طرح کرده را اجرایی خواهد کرد و همچنین جواب اروپایی‌ها تابع عوامل و فاکتورهای بسیار و متفاوت است.

تسنیم: آمریکا از متحدان نزدیک اروپا در سالیان متمادی بوده است. اما با توجه به تحولات اخیری که در عرصه سیاسی واشنگتن روی داده آیا این امکان وجود دارد که اروپا به سمت روسیه برود؟

اسمیت: خیر. فکر نمی‌کنم که حرکت اروپا به سوی روسیه محتمل باشد. معتقدم جایگزین‌هایی که اروپا دارد، اساسا عبارت از تسلیم در برابر ترامپ است؛ کارهایی را انجام خواهند داد که نظر مساعد وی را جلب کنند؛ درباره تغییرات آب و هوایی منعطف‌تر خواهند بود؛ در دفاع از برجام قدرت کمتری نشان خواهد داد و …. گزینه دیگر این است که نقش اروپایی خود را بازیابند که عبارت است از وابستگی کمتر به آمریکا. هر دوی این گزینه‌ها  بسیار چالش‌برانگیز هستند. تسلیم دربرابر ترامپ به مانند هیزم ریختن در آتش است؛ تنها ماندن نیز چالش‌های خود را خواهد داشت. تقریبا ۷۰ سال است که اروپای غربی وابسته به اروپا بوده است. همچنین باید به یاد داشت که اولین تجربه اروپا در یک همکاری اتحادیه گونه در جریان برنامه مارشال در دهه ۱۹۴۰ بود. دلیل همکاری آنها با یکدیگر نیز این بود که آمریکا اعلام کرد اگر همکاری نکنید پولی دریافت نخواهید کرد. بنابراین اتحاد اروپایی در ابتدا با دستور آمریکا رخ داد بنابراین عمیقا در دی‌ان‌ای اروپایی‌ها ریشه دوانده و استقلال آنها از آمریکا بسیار سخت خواهد بود.

انتهای پیام/