۸۰۰ سال به اشتباه سهروردی را قائل به اصالت ماهیت دانسته‌اند/ چیزی روشن‌تر و ظاهرتر از حق‌تعالی نیست

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، آیین بزرگداشت شیخ اشراق، عصر روز گذشته (دوشنبه ۹ مرداد ماه) در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

غلامحسین ابراهیمی دینانی در این مراسم درباره موضوع معنای اشراق در حکمت سهروردی گفت: شیخ شهید صاحب کتاب حکمت‌الاشراق و فلسفه او، فلسفه اشراقی است. کلمه اشراق عربی است و واژه شرق به‌معنای طلوع خورشید است. به همین دلیل مکان طلوع و غروب خورشید مشرق و مغرب نامیده می‌شود.

وی اظهار داشت: هر نوری که می‌تابد برای این است که دیده شود. صدا و موسیقی نیز از آن جهت نواخته می‌شود برای اینکه شنیده شود. بنابراین اگر گوشی در عالم هستی نباشد نواختن موسیقی معنایی ندارد. نور و صدا اهمیت اساسی در هستی دارند و عالم هستی عالم نور و صداست. در مقابل این دو چشم و گوش به عنوان دو قوه‌ای هستند که نور و صدا را دریافت می‌کنند. خداوند متعال زمانی که درباره خودش سخن می‌گوید خود را واجب‌الوجود معرفی نمی‌کند بلکه می‌گوید من سمیع بصیر هستم. البته اینکه واژه سمیع در ابتدا می‌آید نیز قابل تأمل است.

این استاد فلسفه تصریح کرد: ۸۰۰ سال به اشتباه سهروردی را قائل به اصالت ماهیت دانسته‌اند، طی این زمان فلاسفه بیان کرده‌‌اند که چون شیخ سهروردی معتقد است وجود اعتباری است قائل به اصالت ماهیت است در حالی که این عین نادانی است چرا که سهروردی قائل به اصالت نور است. چون ماهیت ظلمانی است. چنانکه ابن‌سینا ارسطو و ملاصدرا قائل به اصالت وجود هستند اما شیخ اشراق می‌گوید وجود یک ماهیت اعتباری است و قائل به اصالت نور است.

وی عنوان کرد: نور خودش روشن به ذات است و همه چیز را روشن می‌کند خداوند نیز ظاهر است و همه چیز را ظاهر می‌کند و این معنای اشراق است. اشراق یعنی نور معنا و نه نور حسی و فیزیکی. خداوند نورالانوار است یعنی نور همه نورهاست و چیزی روشن‌تر و ظاهرتر از حق‌تعالی نیست و اگر قادر به دیدن او نیستیم به دلیل نقص بصری ماست.

دینانی در ادامه به داستان حضور حضرت موسی در وادی طور اشاره کرد و گفت: حضرت موسی ابتدا از خداوند خواست که او را ببیند و آنگونه که در قرآن روایت شده خداوند با خطاب تندی به موسی گفت: که نمی‌توانی مرا ببینی و برو! پس موسی به وادی طور رفت و به‌دنبال شنیدن صدای حق‌تعالی. این درحالی‌ است که حضرت ختمی مرتبت پیامبر اکرم در ابتدا وحی را شنید و بعد به معراج رفت. بنابراین هر دو پیامبر در شنیدن، مشترک هستند.

انتهای پیام/