هشتمین شماره فصلنامه تخصصی «مطالعات خلیج فارس» منتشر شد

به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، این شماره از فصلنامه مطالعات خلیج­ فارس شامل هفت مقاله، یادداشت و جستارهای پراکنده، اکوتوریسم، گزارش پژوهشی، اسناد و مدارک تاریخی و باستانشناسی است؛ که در مقاله نخست آن با عنوان «گونه ­شناسی رویکردهای مطالعات خلیج ­فارس»، ابراهیم عباسی، نگارنده مقاله، با اتکاء به رویکردها و تخصصهای میان­ رشته‌ای کوشیده تا از منظری تحلیلی، تاریخ و پیشینه تاریخی خلیج ­فارس را معرفی کند.

بر این اساس نویسنده ضمن گشودن طوماری از پیشینه مطالعات صورت پذیرفته درباره منطقه خلیج ­فارس، نوعی طبقه‌ ­بندی یا گونه­شناسی موضوعی مطالعات را نیز طراحی و پیشنهاد می‌کند، که هم مفید و آموزنده و هم روشنگر است.

«ریشه­ شناسی جنگ های فرهنگی در خلیج ­فارس و جایگاه باستانشناسی در موازنه قدرت در منطقه» مقاله‌ای دیگر به قلم سیدمهدی موسوی­ نیا و حسن باصفا است، که جایگاه و اهمیت شواهد، کشفیات و دستاوردهای دانش باستانشناسی را در نقد و تصحیح گزارش‌ها و روایت‌های تاریخی و تصفیه و پیراستن تاریخ خلیج ­فارس از تحریف‌هایی که قدرتهای استعماری فرامنطقه‌ای و برخی از کشورها و نظامهای سیاسی منطقه- طی دهه­‌های اخیر- دامن ­زده‌­اند را، برای مخاطبان شفاف‌سازی عالمانه می‌کند.

 «ویژگیهای خلیج ­فارس»، عنوان مقاله سوم فصلنامه است که به قلم سردار محمدحسن نامی به رشته تحریر درآمده و در آن به بررسی موقعیت استراتژیکی و اهمیت و الویت راهبردی و نظامی منطقه خلیج­ فارس پرداخته می‌شود.

عنوان مقاله دیگر این شماره، «پایگاهها و تأسیسات دریایی بریتانیا در بنادر و جزایر خلیج ­فارس در قرن نوزدهم میلادی» به قلم مصطفی ملایی است که، در آن تصویری تاریخی، نظامی و سیاسی از تحرکات دریایی و فرامنطقه‌ای بریتانیای سده نوزدهم را در بنادر، جزایر و کرانه­های خلیج ­فارس برای مخاطبان ترسیم می‌کند.

«حاکمیت مطلق و بی­‌چون ­و چرای ایران بر جزایر سه ­گانه خلیج فارس، با استناد بر دلایل و شواهد متقن و استوار حقوقی و تاریخی»، مقاله پنجم این شماره از فصلنامه، به قلم مجتبی رضایی‌سرچقا است که، با استناد و اتکا به شواهد متقن و مستحکم حقوقی و تاریخی درباره حاکمیت ایران بر سه جزیره ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک سخن می‌گوید.

وی مسئله‌­آفرینی‌ها و سوژه ­سازی‌های بسته ­بندی شده فراورده قدرت‌های فرامنطقه‌ای را برای کشورهای عرب منطقه، با هدف باج خواهی و ایجاد ذهنیت‌های معوج و انحرافی و موهوم در میان کشورها و جمعیت‌های عرب منطقه، علی­ الخصوص کشورهای کرانه­‌های جنوبی خلیج­ فارس در بوته نقد نهاده و واکاوی تاریخی کرده است.

«نوباوری سدیدالسلطنه کبابی در تاریخنگاری خلیج ­فارس» که به قلم حسام­ الدین تقوی به رشته تحریر درآمده، میراث مکتوب و سهم محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی را در تاریخ نگاری خلیج ­فارس مورد واکاوی تاریخی قرار داده و ویژگی های تاریخ نگاری وی را- علیرغم آنکه یک شخصیت دانشگاهی یا آکادمیک بمفهوم رایج آن نبوده- مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد.

«بررسی و مطالعه محوطه خوربس در جزیره قشم»، گزارشی روشمندانه از بررسی میدانی باستانشناختی محوطه خوربس در جزیره قشم است. نویسندگان مقاله، سیروان محمدی قصریان و محمدابراهیم زارعی، شواهد مهمی را از مجموعه آثار دوران پیش از تاریخ تا قرون متأخر اسلامی از محوطه خوربس در جزیره قشم ارائه ­میدهند.

همچنین گفتگوی اختصاصی با استاد احمد اقتداری- که بی ­پرده می‌توان اذعان داشت خلیج ­فارس­ نویسی امروز وامدار کوشش‌های ایشان در این حوزه است- دیگر مطلب این شماره از فصلنامه مطالعات خلیج ­فارس است.

در این گفتگو استاد اقتداری به شروع خلیج فارس ­شناسی سدید­السلطنه و تلا‌ش‌های وی در این زمینه و نیز پیشینه جعل نام خلیج ­فارس، جزایر سه ­گانه و بحرین و همچنین آثار تألیف شده درخصوص خلیج ­فارس اشاره می‌کند.

بخش یادداشتها و جستارهای پراکنده

این بخش د ربرگیرنده مقاله سرگذشت تاریخی چهار جزیره در خلیج ­فارس- جزیره‌های: باسعیدوی قشم، ابوموسی، تمب‌ بـزرگ‌(تـمب‌ گـپ)، تمب کوچک(تمب مار)- به قلم دکتر احمد اقتداری است.

استاد اقتداری در این مقاله، سرگذشت تاریخی این چهار جزیره را به شیوه‌ای محققانه و مستند برشته تحریر درآورده ­اند، بگونه‌ای که منبعی پربار و دست اول برای پژوهشگران امروز خلیج ­فارس‌شناسی، بویژه مسائل مربوط به این جزایر، بشمار می‌رود.

بخش اکوتوریسم

این بخش مشتمل بر یک مقاله با موضوع «مهاجران دوست­ داشتنی: نگاهی به زندگی لاک­پ شتهای دریایی در خلیج­ فارس» است. نویسندگان مقاله اصغر مبارکی و امین خالق­ پرست تصویری از پراکنش لاک­ پشتهای دریایی در خلیج ­فارس را برای مخاطبان ترسیم می‌کنند. مقاله‌ای که در نوع خود اطلاعات مفید، آموزنده و مهمی را درباره تنوع زیست ­بوم و جانوران دریایی- بویژه نوع خاصی از لاک­ پشتها در خلیج ­فارس- در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

 بخش گزارش پژوهشی

این بخش به معرفی یک کتاب با عنوان: «گزارش خلیج فارس: از ماسه به طلا، از کویر به پول»، نوشته هلگه زوبیک و ترجمه لیلا احمدی می‌پردازد. خانم احمدی در این گزارش با مقدمه‌ای کوتاه  فصول کتاب را یک به یک به مخاطبان علاقه‌مند معرفی میکند.

 بخش اسناد و مدارک

در این  بخش، مقدمه کتاب «رفراندوم دروغین برای جداسازی بحرین از ایران»،  نوشته استاد احمد اقتداری- که هنوز به زینت طبع آراسته نشده است- بعنوان مسائل و بحرانهای اخیر کشور بحرین آورده شده است.

در این مقدمه، استاد اقتداری غم نامه جدایی بحرین از ایران را بسیار مستند مورد بررسی و واکاوی قرار می‌دهد. همچنین سال شمار آثار (کتاب، مقاله و سخنرانی و آثار چاپ نشده) استاد احمد اقتداری که به اهتمام مریم صفائی گردآوری شده است، قسمتی دیگر از مطالب بخش اسناد و مدارک این شماره را تشکیل میدهد.

در پایان خاطر نشان می‌سازد، تحریریه فصلنامه مطالعات خلیج ­فارس، ضمن سپاسگزاری از پژوهشگران، نویسندگان و دانشمندانی که تاکنون و طی هشت شماره با این نشریه همکاری داشته ­اند، دست تمام اندیشمندان و صاحبنظران گران مایه حوزه مطالعاتی خلیج ­فارس را می فشارد و از آنها دعوت می‌کند تا نتیجه پژوهش‌ها و مطالعات ارزشمند خود را در حوزه خلیج­ فارس در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند. این فصلنامه آماده دریافت مقالات و مطالب غنی و مستند این گرامیان  در حوزه مباحث و موضوعات خلیج فارس است.

هشتمین شماره فصلنامه تخصصی «مطالعات خلیج ­فارس» به بهای ۱۲۰۰۰۰ ریال از طریق انتشارات بنیاد ایرانشناسی قابل دریافت است. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانند با شماره ۸۸۲۱۲۰۰۴ (۰۲۱) و یا دورنما(ی): ۸۸۶۰۸۹۲۲ (۰۲۱) و یا رایانامه: mags@iranology.ir تماس حاصل نمایند و یا به نشانی: خیابان شیخ بهایی (جنوبی)، خیابان ایرانشناسی، بنیاد ایرانشناسی، معاونت پژوهشی، طبقه سوم مراجعه نمایند.

انتهای پیام/