زیباکلام: اگر جمهوری اسلامی سقوط کند ۵۰ سال به عقب برمی‌گردیم/ حبیبی: اقدامات رضاشاه برای تامین منافع غرب بود

به گزارش خبرگزاری فارس در مشهد، کرسی آزاداندیشی شامگاه دوشنبه به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی در دانشگاه فردوسی مشهد با موضوع «اصلاحات در رژیم پهلوی؛ امکان یا امتناع» با حضور صادق زیباکلام عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران و محمد نبی حبیبی دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی برگزار شد.

حبیبی در ابتدا با اشاره به اینکه حمایت از رضاشاه برای برای به دست گرفتن حکومت جزء سیاست‌های انگلستان بود، گفت: آنها چنین شخصیتی را پیدا کرده بودند، بنابراین مقدمات تشکیل سلسله پهلوی فراهم شد.

وی افزود: در ابتدا بنا بر تظاهر به تدین و همراهی با مردم مذهبی گذاشته شد، اما بعد ثابت شد این تظاهرات مقدمه‌ای بود تا این حکومت مستقر شود و زمانی که استقرار تمام شد شروع به انجام کارهایی خلاف موازین دینی کرد.

دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی با بیان اینکه در دوره رضاشاه کارهای مهمی هم انجام شد، ادامه داد: مهم این است که اصل آمدن رژیم پهلوی برای تأمین منافع کشورهای غربی بود.

حبیبی با اشاره به سلب قدرت رضاشاه با یک اشاره با وجود قدرتی که داشت، افزود: یعنی اقتدار رضاشاه مبتنی بر اقتدار ملی نبود، بلکه تصنعی بود که البته برقرار هم شده بود و بسیاری از سرکش‌ها را سر جایش نشانده بود.

زیباکلام در ادامه با بیان اینکه با نگاه حبیبی به تأسیس سلسله پهلوی مخالفم، گفت: معتقدم روایت تشکیل سلسله پهلوی روایتی من‌درآوردی و با توهم توطئه است.

وی ادامه داد: من کتابی نوشته‌ام تحت عنوان رضاشاه که نهایتاً وزارت ارشاد با انتشارش موافقت نکرد و امیدوار بودم دولت جدید و وزیر جدید ارشاد کاری کنند، کتاب در مورد رضاشاه است، اما با دیدی متفاوت نسبت به جمهوری اسلامی ایران.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه روح انگلستان هم از کودتا و به قدرت رسیدن رضاخان خبردار نبود، اظهار داشت: من در درس تحولات در دانشگاه به قسمت رضاشاه که می‌رسم همیشه با رعایت این نکته که دانشجویان، رشد یافته جمهوری اسلامی هستند شروع می‌کنم.

زیباکلام اضافه کرد: از دانشجویان اقدامات رضاشاه را می‌پرسم و بعد یکی یکی آنها را بازخوانی می‌کنیم و به این فکر می‌کنیم که اینها چه نفعی برای انگلستان دارد.

وی با بیان اینکه تأسیس دانشگاه تهران، بیمارستان و ارتش هیچ نفعی برای انگلستان ندارد، خاطرنشان کرد: هر قدر کلاس جلوتر می‌رود شک و تردید دانشجویان بیشتر می‌شود و این حکایت که انگلیسی‌ها رضاشاه را آورده‌اند به بن‌بست می‌رسد و چیزی از آن تئوری باقی نمی‌ماند.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه کتابش جنبه تحلیلی ندارد، افزود: این کتاب براساس اسناد و مدارکی است که بین سفارت انگلستان و وزارت خارجه رد و بدل می‌شده است، نمی‌شود که هم آن اسناد و هم روایت جمهوری اسلامی درست باشد.

در ادامه حبیبی با بیان اینکه ادامه روش‌های حکومتی قاجاریه به نفع انگلستان نبود، ادامه داد: بنابراین طبیعی است که وقتی رضاشاه سر کار می‌آید، باید کارهایی انجام دهد که مردم او را بپذیرند که یکی مسئله ناامنی بود که خواست مردم را به خوبی در این مورد تأمین کرد. حق توحش و کاپیتولاسیون هم دو نمونه ملموس از وابستگی رژیم پهلوی هستند.

وی از دلایل وابسته بودن رضاشاه را اخراجش از حکومت توسط انگلستان آن هم بعد از سال‌ها حکمرانی دانست و افزود: رضاشاه که از ایران می‌رود، باز این اراده ملت ایران نبوده است که پسرش شاه شود و بهترین علامت وابستگی هر دو شخصیت هم، بازگشت شاه پس از کودتای ۱۳۳۲ است.

دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی با اشاره به اصلاحات شاهانه از جمله اصلاحات ارضی خاطرنشان کرد: قبل از این اصلاحات ما صادرکننده گندم بودیم و بعد از آن واردکننده شدیم.

زیباکلام در ادامه گفت: اگر رضاشاه نوکر انگلستان بود چه نیازی بود او را برکنار کنند. اگر زمانی که رضاخان با کودتا روی کار آمد از ایران فیلم گرفته می‌شد و با فیلم ۳۰ سال بعد مقایسه می‌شد کسی باور نمی‌کرد که این همان ایران ۳۰ سال پیش است.

وی با بیان اینکه کاپیتولاسیون اولین بار در قرارداد ترکمنچای توسط روس‌ها آورده شد، ادامه داد: در زمان رضاخان ما دارای دادگستری مدرن شدیم، بنابراین در سال ۱۳۰۶ رضاشاه اعلام کرد که کاپیتولاسیون منحل شده است.

جامعه ایران از نظر سیاسی توسعه نیافته است!

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران، جامعه ایران را از نظر سیاسی توسعه نیافته دانست و با اشاره به طرز فکر برخی‌ها مبنی بر تاریخ مصرف افراد گفت: برخی گمان می‌کنند یک نفر مثل صدام، رضاشاه و حسنی مبارک براساس تاریخ مصرفشان روی کارند و هر وقت اسم تاریخ تمام شد، غرب آنها را دور می‌اندازد، این براساس همان توهم توطئه است.

حبیبی با اشاره به لایحه جدید کاپیتولاسیون که توسط نخست وزیر شاه عنوان شد، افزود: براساس سند همین موضوع بود که امام موضع گرفتند.

وی با بیان اینکه ما انقلاب اسلامی را به آمریکایی‌ها تحمیل کردیم، اظهار داشت: انقلاب ناشی از اراده پولادین رهبر کبیر انقلاب و مردم بود نه اینکه تاریخ مصرف شاه تمام شده باشد.

دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی بیان کرد: اگر رضاشاه اقدامات خوبی داشته، برای ایجاد یک رضایت نسبی بوده است تا بتواند بماند و منافع غربی‌ها را تأمین کند.

زیباکلام در پاسخ به این سؤال که آیا اصلاح‌پذیر بودن همواره می‌تواند به عنوان یک اصل برای تغییر یک نظام قرار گیرد، گفت: تاریخ در مورد آن چیزی که آرزوی ما است، نیست؛ تاریخ در مورد آنچیزی است که اتفاق افتاده، تفاوت علوم انسانی با علوم دیگر هم در این است که در این علوم باید هر مورد را برای خودش تجریه و تحلیل کرد.

وی افزود: به غلط یا درست آن انقلاب اتفاق افتاد؛ ما می‌توانیم درس‌هایی از آن بگیریم، اما نظامی که اکنون در آن زندگی می‌کنیم اگر سقوط کند ما ۵۰ سال به عقب برمی‌گردیم.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر نظام سقوط کند، دیگر ایران به معنایی که ما می‌شناسیم وجود نخواهد داشت، تشریح کرد: من معتقدم نظام شاه هم می‌توانست اصلاح‌پذیر باشد، اما بدبختی بزرگ رژیم شاه این بود که قبول نداشت مشکلی وجود دارد.

حبیبی در پایان با تأکید بر اینکه احتمال اصلاحات در رژیم شاه صفر بود، خاطرنشان کرد: تا یک ملت آماده نباشد، انقلاب صورت نمی‌گیرد، ولو بهترین نخبگان آن را رهبری کنند. عامه مردم هم در ایران اماده شده بودند برای مبارزه و اگر امام درک درستی از آمادگی مردم نداشتند تاریخ ما دگرگون می‌شد.

انتهای پیام/ذ