"مهار اژدها" روایت نفوذ دشمن از کارخانه‌ تا ورزشگاه!

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، موضوع رونق تولید سال‌ها است که به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی کشور بارها توسط مقام معظم رهبری تاکید شده است. نامگذاری سال ۹۸ به عنوان رونق تولید یادآوری مجددی از سوی رهبر انقلاب بود که هم مردم و هم مسئولین را مورد خطاب قرار می‌داد؛ با این حال، به نظر می‌رسد که هنوز فرهنگ صحیح خرید کالای ملی توسط مردم و سیاست‌گذاری مسئولان برای توجه به کارخانه‌های داخل و عدم واردات کالاهایی که نمونه مشابه آن در کشورمان وجود دارد، ایجاد نشده است و از این منظر، نقش رسانه برای فرهنگ‌سازی و دعوت مردم به این موضوع بسیار حائز اهمیت است. 

محمد دیندار، مستندساز با سابقه در جدیدترین اثر خود، نگاهی به مساله واردات کالا به کشور داشته و این موضوع را از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار داده است. 

این کارگردان و مستندساز فعالیت‌های فرهنگی و هنری خود را از سال‌های دفاع مقدس آغاز کرده است؛ او در ایام جنگ تحمیلی ضمن به عهده داشتن مسئولیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای در حوزه تبلیغات جبهه و جنگ، به فعالیت‌های نویسندگی، عکاسی و فیلم‌سازی پرداخته و آثار هنری متعددی را در همان دوران تولید کرده است. 

او نویسندگی و کارگردانی فیلم‌های مختلف داستانی و مستند را بر عهده داشته و نگارش چند جلد کتاب با موضوعات فرهنگی، هنری و دفاع مقدس را انجام داده است که از آن جمله می‌توان به «روزهای کارون» «حکایت آن سیب» «تاثیر اسباب‌ بازی بر فرهنگ و تربیت کودک» «یاد یاران» و … اشاره کرد. دریافت بیش از ۱۵ تندیس و دیپلم در حوزه فیلم‌سازی و فیلم‌نامه‌نویسی از جشنواره‌های مختلف و دریافت کارت حرفه‌ای از فیلم‌نامه‌نویسی از اداره‌کل نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی وزارت ارشد در اوایل دهه ۷۰ و دریافت درجه هنری کارشناسی در حوزه سینما از معاونت سینمایی در دهه ۸۰، بخش دیگری از کارنامه هنری این فیلم‌ساز است. 

محمد دیندار مستند جدید خود را با عنوان «مهار اژدها» تولید کرده است و به همین بهانه، گفت‌وگویی با او داشتیم. 

این روزها درگیر ساخت مستند جدیدی هستید که با موضوع تولید و واردات است؛ در مورد سوژه اصلی این مستند توضیح بدهید. 

تعطیلی هر کارخانه ایرانی، سقوط یک خاکزیر در جنگ با دشمن است

در دوران هشت سال دفاع مقدس، دشمن در خیال خام خویش به دنبال نابودی ایران از طریق جنگ نظامی بود؛ امروز نیز کشورمان رسما درگیر یک جنگ اقتصادی تمام عیار است و دشمنان ایران با تحریم‌های ناجوانمردانه در پی از هم پاشیدن بنیان‌های اقتصادی کشور و در نتیجه بیکاری و فقر مردم ایران هستند؛ توجه داشته باشید که در جنگ نظامی، دشمن در پی فتح خاکریزها و سقوط محورها است و در جنگ اقتصادی در پی تعطیلی کارخانه‌ها و قفل شدن چرخ تولید است. 

البته در این شرایط، واردات بی‌رویه کالاهای مشابه لوکس و تجملی که اتفاقا به شکل عامدانه و موذیانه توسط کشورهای غربی شامل تحریم‌ها نمی‌شوند، با غفلت برخی مدیران در این جنگ اقتصادی، می‌تواند پیروزی‌های بزرگی را نصیب دشمن سازد؛ زیرا ورود کالاهای مشابه از خارج به معنای تعطیلات کارخانه‌ها و صنایع داخلی است؛ در این شرایط جنگ اقتصادی، تعطیلی هر کارخانه و کارگاه تولیدی مساوی با سقوط یک محور و خاکریز است و این دقیقا همان چیزی است که دشمن می‌خواهد.

توجه داشته باشید که بحث واردات کالاهای مشابه از خارج ایران، مشکل قدیمی است که امروز در شرایط تحریم اثرات تخریبی آن شدیدتر و مخرب‌تر از قبل است‌‌؛ اگر دولت‌ها در شرایط عادی تا این مقدار خود را وابسته به کالاهای خارجی‌ نمی‌کردند و از تولید داخلی جانانه حمایت می‌کردند، امروز دشمنان طمع تحریم‌ ما را نمی‌کردند. مستند «مهار اژدها» در پی تشریح همین موضوعات است و به بررسی اثرات تخریبی واردات کالاهای مشابه می‌پردازد. 

ساخت مستندهای اقتصادی، با توجه به تعدد آرا و پیچیده بودن، باید دارای پژوهش‌های گسترده‌ای باشد؛ مسیر پژوهشی شما چگونه بود و چه منابعی را در دستور کار مطالعات خود قرار دادید؟

جستجوی مهار اژدها؛ از کارخانه‌دار تا ورزشکار

مسیر تحقیق و پژوهش این مستند، مسیری پیچیده و طولانی بود؛ ما برای اینکه بتوانیم به یک اجماع نظر در این مستند برسیم، از طریق تحقیقات میدانی هم به سراغ تولیدکنندگان محصولات مختلف در محل کارگاه‌ها، بازار و تولیدی‌هایشان و هم به سراغ اساتید برجسته دانشگاهی رفتیم. علاوه بر این، نظریه‌پردازان شاخص اقتصادی کشور را ملاقات و به موسسات مطالعاتی و پژوهشی مراجعه کردیم‌ و همچنین پای صحبت‌ها و جلسات موسسات تحقیقاتی دانشجویی نشستیم؛ در کنار این موارد، به سراغ صنوف، مدیران ارشد دولت و نمایندگان مجلس و حتی ورزشکاران رفتیم تا واردات لباس و کفش ورزشی را از منظر آنان مورد واکاوی قرار دهیم.

علاوه بر اینها، پژوهش‌های کتابخانه‌ای و اینترنتی را نیز پیش بردیم؛ بر اساس پژوهشی که انجام شده است، به جرات می‌توانم بگویم که مستند مهار اژدها اولین مستند بلندی است که به شکل جامع و همه جانبه، بحث واردات و جنبه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و صنعتی آن را در کشورمان مورد واکاوی قرار می‌دهد. 

روند تولید این فیلم چگونه بود؟ با چه کسانی گفت‌وگو داشتید و از چه تصاویری به غیر از گفت‌وگوها استفاده شد؟

دنبال ساختار جذاب در کنار محتوای فاخر هستم

روند تولید نیز روندی مشابه به روند پژوهشی داشت و پس از تحقیقات و جلسات اولیه به سراغ افرادی رفتیم که در پاسخ سوال قبلی به آنها اشاره کردم؛ یعنی تولید‌کنندگان، محیط‌های تولیدی و کارگری، اساتید دانشگاه در حوزه اقتصاد، مدیران دولتی در حوزه واردات، نمایدگان مجلس و …؛ در این کار، لوکیشن‌های مختلف و متنوعی از کارگاه‌ها و محیط‌های کوچک کارگری تا تولیدکنندگان بزرگ در حوزه ساخت واگن‌های قطار، محیط‌های نمایشگاهی و همچنین بازارهای تهران و زمین‌های ورزشی داشتیم. 

یکی از نکات‌ مهم و اساسی که در ساخت هر مستند برایم اصل است؛ ساختار جذاب و تنوع تصویری در کنار محتوای ارزنده است‌. معتقدم بهترین حرف‌ها اگر در قالب و ساختار جذاب به مخاطب عرضه نشود، هیچ اثرگذاری نخواهد داشت و تمام تلاش مستندساز بر باد خواهد رفت؛ به همین دلیل همواره به ساختار و محتوا به یک اندازه اهمیت می‌دهم. 

در باطن واردات کالا از کشورهای دیگر (به ویژه از کشورهای غربی) فرهنگ آن کشور  نیز وارد کشورمان شده و ممکن است باعث شود فرهنگ اصیل ایرانی خدشه‌دار شود؛ آیا با این موضوع موافق هستید؟ این تحلیل تا چه اندازه درست است؟ 

واردات یعنی تبدیل شعار «ما می‌توانیم» به شعار «ما نمی‌توانیم»

دقیقا؛ واردات هر کالا به خصوص در حوزه کالاهای مشابه و کالاهای لوکس پیام مهم و القای فرهنگی را نیز به دنبال دارد؛ واردات کالای مشابه به کشور، علاوه بر صدمات اقتصادی و اجتماعی این پیام را القا می‌کند که جنس خارجی در هر شرایطی از جنس داخلی برتر است و نوعی احساس حقارت و خودکم‌بینی را در جامعه القا می‌کند که به نوعی آن روی سکه بیگانه‌پرستی است. علاوه بر این، ورود کالاهای لوکس و تجملی باعث ترویج روحیه تجمل‌پرستی و ایجاد اختلاف و شکاف‌های طبقاتی در سطح جامعه نیز می‌شود که یکی از هدف‌های اعلام شده کشورهای غربی است. توجه داشته باشید با ورود هر جنس مشابه داخلی به کشور، به جای شعار «ما می‌توانیم» شعار «ما نمی‌توانیم» در جامعه منتشر می‌شود. 

 به نظر شما چه کالاهایی است که ما در داخل توانایی تولید آن را نداریم و باید از خارج وارد شود؟

نباید هیچ کالایی وارد کرد؟

قطعا هیچ کشوری به صورت مطلق بی‌نیاز از واردات نیست اما  بحث ما واردات کالاهای مشابهی است که توانایی تولید مرغوب آن در کشور وجود دارد؛ و گرنه ما نیاز داریم که مواد خام بعضی از محصولات داخلی را از خارج وارد کنیم تا فرآیند تولید محصول نهایی در کشور و توسط تولیدکنندگان ایرانی رقم بخورد. در بعضی محصولات هم کشورهای محدودی وجود دارند که توانایی تولید چنین محصولی را دارند و سایر کشورهای دنیا نیز از همان کشورها محصول مورد نظر را تهیه می‌کنند؛ مثال ملموس آن انواع دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری است. اما وقتی که کشور ما قدمتی طولانی در صنعت کفاشی، پوشاک، فرش، صنایع دستی و چوب دارد و حتی در حوزه کشتی‌سازی و صنایع الکترونیک نیز می‌توانیم قد علم کنیم، واردات هر کالایی در این حوزه‌ها نوعی خودزنی است و اکثریت مردم را فدای عده قلیلی سودجو می‌کند.

 همیشه نگرانی‌هایی بابت ورود کالاهای خارجی به کشور وجود دارد؛ این نگرانی‌ها از آن‌جا است که ورود کالا باعث خروج ارز و تولیدکننده ایرانی ورشکست می‌شود. در مقابل، عده‌ای می‌گویند که واردات، باعث تنظیم بازار شده و قیمت‌ها را کاهش می‌دهد. پاسخ به این تقابل چیست؟

تنظیم از نظم می‌آید و هیچ کس مخالف نظم و توازن منطقی نیست؛ اما آنچه که در حوزه واردات به خصوص از دوره پس از جنگ تاکنون به وقوع پیوسته است، نشانگر واردات لجام‌گسیخته برخی از محصولاتی بوده که اتفاقا تنظیم بازار را به ضرر برخی محصولات ایرانی رقم زده است، البته باید بگویم که این سوال مهم به شکل مصداقی، آماری و علمی در مستند «مهار اژدها» پاسخ داده شده است. 

برنامه پخش این مستند چگونه است؟ آیا به غیر از پخش تلویزیونی، نسخه سینمایی نیز تهیه خواهید کرد؟ 

جایگاه اصلی پخش مستند در تمام کشورها و از جمله ایران تلویزیون است؛ انتظار می‌رود برای اثربخشی وسیع‌تر این مستند که منعکس‌کننده صدای تولیدکنندگان مظلوم و نظرات کارشناسی صاحب‌نظران کشورمان است، علاوه بر پخش از شبکه مستند، سایر شبکه‌ها نیز با پخش آن دایره مخاطبان را وسیع‌تر کنند.

نسخه نهایی این مستند ۸۰ دقیقه‌ای را به شبکه مستند تحویل داده‌ایم، تأیید‌ها انجام شده و منتظریم تا در جدول پخش قرار بگیرد. نمایش این مستند در محافل و جلسات تخصصی و محیط‌های دانشگاهی و پژوهشی از دیگر برنامه‌هایی است که برای اکران مستند «مهار اژدها» در نظر گرفته شده است. 

به گزارش تسنیم، عوامل ساخت این مستند عبارتند از: تهیه‌کننده و کارگردان محمد دیندار، تدوین سید جواد حسینی و مدیر تصویر برداری محسن قیصری

انتهای پیام/