حسن خمینی: تاریخ انقلاب اسلامی نیازمند اصول روشی است

به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، همایش نقد روش‌شناسی تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی ۲۰ اردیبهشت ماه در پژوهشگاه امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی برگزار شد، در این همایش حجت‌الاسلام و المسلمین حسن خمینی طی سخنانی گفت: امیدوارم این همایش حرکتی به سمت تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی شود و جرقه چنین همایشی از روزی زده شد که خدمت مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بودم که ایشان به من امر کردند که اسم ایشان را به مدیریت بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی اضافه کنم. 

وی افزود: بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی از ابتدای انقلاب تشکیل شد و آقای حجت‌الاسلام عبدالمجید معادیخواه ریاست آن را برعهده داشتند و زحمات زیادی در این بنیاد کشیدند. 

حسن خمینی ادامه داد: روزی من و آقای معادیخواه در خدمت جناب آقای هاشمی بودیم که آقای هاشمی گفتند: «چرا خاطرات مختلفی که ضبط کردید منتشر نمی‌کنید؟» امروز با انبوهی از کتاب‌های خاطرات مواجه هستیم. 

وی ادامه داد: یکی از دلیل اصلی اینکه تاریخ نقل خاطرات زیاد شده است اینکه صنعت نشر نسبت به گذشته توسعه پیدا کرده است. دلیل دیگر اینکه انقلاب اسلامی بازیگران بسیاری داشته است و برای کسانی که در انقلاب شرکت کردند مهم بود که خاطرات خود را از باب وظیفه یا هزاران انگیزه دیگر بیان کنند. به همین دلیل با حجم بالایی از تاریخ شفاهی مواجه هستیم.

نوه امام(ره) گفت:‌ البته انتشار خاطرات شفاهی مختص به دوستداران انقلاب نیست و مخالفان انقلاب که بیکار هم بودند دور هم نشستند و خاطرات خود را بیان کردند که تاریخ شفاهی هاروارد از جمله آنان است. 

وی ادامه داد: ما علاوه بر تولید خاطرات، باید در فکر آن باشیم یک روش تاریخی یا حجیّت تاریخی ارائه دهیم که در آینده بتوان با این روش به بررسی تاریخ انقلاب پرداخت، چون پنجاه سال دیگر حب و بغضی نسبت به من یا افرادی دیگر وجود ندارد و باید مطابق اصولی تاریخ انقلاب بررسی شود. 

نوه امام ادامه داد: ما در فقه علمی به نام اصول فقه داریم که کار آن پیدا کردن حجیّت فقه است و باید مسئله فقهی را به حجیّت اصول بپذیریم. 

وی سپس با طرح این پرسش که آیا می‌توانیم اصولی را برای تاریخ‌نگاری پیدا کنیم، گفت: من قبلا بحثی را در رابطه با اجتهاد در اندیشه امام(ره) مطرح کردم. به طور مثال؛ اگر خاطره‌ای از حضرت امام(ره) نقل می‌شود مهم است که چه کسی آن خاطره را نقل کرده است، زمان تلقی روایت نیز مهم است که راوی چه ارتباطی با امام(ره)‌ داشته است. 

حسن خمینی ادامه داد: به طور مثال حضرت آقای فاضل یک خاطره‌ای از امام نقل کرد، می‌توانید بگویید این خاطره و نقل آیا متعلق به سال ۱۳۳۹ است یا خاطره‌ای که نقل می‌شود مربوط به سال ۶۲ است، چون در سال ۶۲ آقای فاضل به حضرت امام دسترسی نداشت چون حضرت امام در تهران بود و آقای فاضل در قم و ارتباط دو نفره هم با هم نداشتند. 

وی ادامه داد: برخی از افرادی که با امام ارتباط داشتند در سال ۵۷ بسیار به ایشان نزدیک بودند و بعدا مطرود شدند، آن فرد اگر در سال ۵۷ خاطره‌ای از امام نقل می‌ کند، به نام حضرت امام روحی فداه از او یاد می‌کند و در سال ۷۹ خاطره را به نام آیت‌الله خمینی(ره) نقل می‌کند. 

نوه امام گفت: ما در تاریخ انقلاب متخصص لازم داریم، یک نکته را توجه فرمائید که درک و شعور افراد از مسائل یکی نیست؟ دو آیت‌الله که در جمهوری اسلامی هر دو از نظر مقام یک رده داشتند، و هر دو متأسفانه دار فانی را وداع کردند، اگر هر دوی این بزرگواران تشریف داشتند من پشت سر آنها نماز می‌خواندم و دست آنها را می‌بوسیدم، اما یکی از این بزرگان از امام نقل می‌کند اما فهم او از سخن امام مناسب با فهم عموم مردم است، اما دیگری جزو اصحاب سرّ امام بود. 

وی ادامه داد: فردی که درک عوام داشت بسیار صادق است و اساسا حرف صادق نیز در قلبها نفوذ می‌کند، مشکل اینجاست چون فرد زود باور می‌کند، به عمق حرف پی نمی‌برد. 

نوه امام(ره) گفت:‌ با این دست فرمان که داریم پیش می‌رویم، روایت‌های بسیار متفاوتی از تاریخ انقلاب ایجاد می‌شود که تشخیص درستی و نادرستی آن سخت می‌شود و به همین دلیل باید اساتید همت کنند و متد و روشی را شناسایی کنند. 

معادیخواه: صدای تاریخنگاران معاند انقلاب رساتر از تاریخنگاران انقلابی است

حجت‌الاسلام عبدالمجید معادیخواه از دیگر سخنرانان این برنامه بود که طی سخنانی گفت: امروز از استثنائات تاریخ ماست که در هیاهو گم شده است و یک فرصت طلایی برای جمهوری اسلامی فراهم شده است و همه دنیا به استثنای اسرائیل و عربستان، طرف جمهوری اسلامی را گرفتند

وی گفت: اساسا در شرایطی هستیم که اگر اینگونه طبقه‌بندی داشته باشیم تاریخ انقلاب در هیاهو شکل گرفته است که هنوز خیلی‌ها فضای پیروزی انقلاب را به یاد می‌آورند تا یک رویدادی خود را نشان می‌داد حادثه دیگری رخ می‌داد. 

وی افزود: گفتمان‌سازی جهانی علیه اصل انقلاب ایجاد شد و مشخص شد که این گفتمان‌سازی با چه روشی علیه ما دارد حرکت می‌کند، جریان عمده‌ای در دنیا پیدا شدند به شناخت خود هم اعتمادی ندارند، فهمیدند چگونه گفتمان‌سازی در جهان رخ می‌دهند و می‌گویند با توجه به این گفتمان‌سازی‌ها نمی‌توانیم مستقل اندیشه کنیم. 

معادیخواه ادامه داد: نگاهی که در دنیا به مسئله معرفت‌شناسی پیدا شده است دلایل درست و مختلفی دارد، یکی اینکه بحث گفتمان چنان عواطف و اندیشه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که شخص نمی‌تواند تکان بخورد،

وی افزود: انقلاب که شکل گرفت می‌توانست دنیا را متحول کند. امدادهای غیبی شاخ و دم ندارد که جمهوری اسلامی در حال حاضر با مسائل متعددی روبه‌روست. شرایطی پیش بیاید که آمریکا در دنیا تک و تنها باشد که همه دنیا در این بحث خروج آمریکا از برجام با جمهوری اسلامی هم‌نظر باشند و به نقد آمریکایی‌ بپردازند که به شکل صریح قرارداد را زیر پا گذاشت و اگر قرارداد را برداریم انسانیت چه می‌شود؟ 

معادیخواه ادامه داد: تاریخ مشروطه امروز تحت تأثیر ذهنیت بسیاری از نخبگان است و تاریخ مشروطیت را هواداران مشروطیت نوشته‌اند مگر می شود تاریخ آن را طرفداران سینه چاک آن بنویسند و مشکل نداشته باشد. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: در تاریخ‌نگاری انقلاب صدای مخالفان آن بلندتر از فرزندان انقلاب است و تاریخ اسلام و ایران دو زنجیره‌ای است که انقلاب اسلامی زنجیره‌ اش به انقلاب و هم ایران به صورت توامان متصل است. 

انتهای پیام/