بلیتها به کدامین هدف اهدا می شوند؟

باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» – احسان زیورعالم

اداره کل هنرهای نمایشی طبق روال همیشگی خود آمار فروش هفتگی سالنهای تحت الحمایه خود را اعلام کرده است. پیش از آنکه بخواهیم درباره اعداد و ارقام موجود در این خبر صحبت کنیم، بهتر است اصل خبر را مشاهده کنیم تا بعد از آن بتوانیم به خطری اشاره کنیم که در میانه اعداد و ارقام موجود در این خبر نهفته است.

«سالنهای مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج ، تالار هنر و خانه نمایش اداره تئاتر آمار تماشاگران خود در هفته اول مهرماه ۱۳۹۵ را اعلام کردند:

نمایش «سردار» به کارگردانی نادربرهانی مرند که از چهارم مهر در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است طی شش اجرای خود ۳۴۴۸ تماشاگر داشته است که برای این نمایش ۲۲۸ بلیط تمام بها، ۱۲۴ بلیط نیم بها ، ۱۴۳۱ بلیط تخفیف‌دار و ۱۶۶۵ بلیط میهمان ارائه شده است که جمع فروش آن را به ۳۶۳ میلیون و ۶۸۵ هزار ریال رساند.

در سالن چهارسو نیز که به اجرای نمایش «درباره تصویرت از من …» کار گروه هنرهای اجرایی ویرگول اختصاص دارد نیز ۳۱۵ تماشاگر طی شش اجرا از این نمایش دیدن کرده اند. برای این نمایش ۱۹۰ بلیط تمام بها، ۱۴ بلیط نیم‌بها و ۱۱۱ بلیط میهمان ارائه شده است که فروش آن را به ۴۹ میلیون و ۲۵۰ هزار ریال رساند.

نمایش «روایت عاشقانه» به کارگردانی بابک دقیقی نیز که در تالار قشقایی روی صحنه است طی ۱۱ اجرا ۲۹۴ تماشاگر داشت. ۱۲۴ بلیط تمام بها، ۷ بلیط نیم بها، ۱۰ بلیط تخفیف‌دار و ۱۵۳ بلیط میهمان برای این نمایش ارائه شده و رقم فروش آن ۲۷ میلیون و ۱۰۰ هزار ریال اعلام شده است.

نمایش «صبح به خیر» به کارگردانی سیروس همتی نیز که در سالن سایه این مجموعه روی صحنه رفته در ۲۵ اجرا میزبان ۱۲۶۴ تماشاگر بوده است. این نمایش ۲۴۸ بلیط تمام بها، ۵۷۹ بلیط نیم‌بها، ۱۰ بلیط تخفیف‌دار و ۴۲۷ بلیط میهمان داشته و مبلغ فروش آن ۱۰۹ میلیون و ۱۰۰ هزارریال اعلام شده است.

دیگر نمایش این تالار با عنوان «کلارینت» به کارگردانی فرید یوسف‌پور در هفت اجرایی که تا ۹ مهر ماه انجام داده میزبان ۳۷۹ تماشاگر بوده است. برای این نمایش ۸۳ بلیط تمام بها، ۸۵ بلیط نیم‌بها و ۲۱۱ بلیط میهمان ارائه شده که رقم فروش آن را به ۲۵ میلیون و ۱۰۰ هزار ریال رساند.

«فصل بهار نارنج» به کارگردانی غلامرضا عربی که چهار اجرای خود را در پلاتو اجرای مجموعه تئاتر شهر پشت سر گذاشته ۷۹ تماشاگر داشته است. برای این نمایش ۲۹ بلیط تمام بها، ۴ بلیط نیم‌بها، ۴۶ بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ گیشه ۳ میلیون و ۷۲۰ هزار ریال اعلام شده است.

تماشاخانه سنگلج که این روزها میزبان اجرای نمایش «پرتره مرد ریخته» به کارگردانی آراز بارساقیان است آمار تماشاگران این نمایش از چهارم تا نهم مهر  ۳۶۳ تماشاگر بوده و برای این نمایش ۶۴ بلیط تمام بها، چهار بلیط نیم‌بها و ۲۹۵ بلیط میهمان ارائه شده است. مبلغ فروش این نمایش ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال اعلام شده است.

خانه نمایش اداره تئاتر نیز نمایش «دوشیزگان باغ لیمو» به کارگردانی فاطمه رادمنش را روی صحنه دارد. این نمایش از اول تا نهم مهر ماه جاری میزبان ۲۹۹ تماشاگر بوده است. برای این نمایش ۱۲ بلیط تمام بها، ۱۵ بلیط نیم‌بها و ۲۷۲ بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش آن ۲ میلیون و ۳۴۰ هزار ریال اعلام شده است.

تالار هنر آمار تماشاگران نمایش «پسرک خنده نداشت» به کارگردانی میثم عباسی را تا نهم مهر ماه به این شرح اعلام کرد که  این نمایش طی ۳۶ اجرای خود میزبان ۴۶۱۱ تماشاگر بوده است. برای این نمایش در هفته اول مهر ماه ۱۴۴ بلیط تمام بها، ۱۰۸ بلیط نیم‌بها، ۱۰۱ بلیط تخفیف ویژه، ۹۷ بلیط میهمان ارائه شده و مبلغ فروش کل این نمایش ۳۲۰ میلیون و ۷۹۰ هزار ریال اعلام شده است.»

طبق آنچه توسط اداره کل هنرهای نمایشی اعلام شده است مجموع فروش یک هفته سالنهای موجود برابر با ۸۰۵میلیون و ۱۸۵هزار ریال است، به زبان ساده‌تر چیزی نزدیک به ۸۱میلیون تومان. باز طبق اعداد تعداد بلیت فروخته شده برابر با ۱۱۰۵۲ عدد است. حال با یک تقسیم ساده می‌توانید دریابید متوسط بلیت فروخته شده برابر با ۷۲هزار و ۸۵۴ ریال است؛ یعنی تقریباً ۷۳۰۰ تومان.

اصل ماجرا را بیایید جای دیگر دنبال کنیم؛ یعنی متوسط واقعی بلیت سالنهای تحت الحمایه وزارت فرهنگ که برابر با عدد ۱۹۷هزار و ۲۷۲ ریال است. به زبان ساده‌تر چیزی حدود ۲۰هزار تومان. پس می‌توانید به راحتی به اختلاف ۲/۷برابری میان متوسط واقعی و متوسط موجود را دریابید. ایراد کار از کجاست که چنین رقمی با چنین اختلافی شکل می‌گیرد.

قصد دارم بلیتهای میهمان را برجسته کنم. در این نمایشها در مجموعه تعداد ۳۲۷۷ بلیت در اختیار میهمانان قرار گرفته است که با توجه به کلیت بلیتها چیزی برابر ۳۰درصد بلیتهاست. شاید ۳۰درصد در برابر ۱۰۰درصد عدد چندانی نباشد؛ ولی واقعیت آن است که یک سوم بلیتهای سالنهای دولتی تئاتر بدون دریافت پولی در اختیار میهمانان قرار می‌گیرد. اگر این رقم را در قیمت واقعی بلیتها ضرب کنیم به عدد بزرگ ۶۴۶میلیون و ۴۶۰هزار و ۳۴۴ ریال می‌رسیم. باز به زبان ساده عددی تقریباً برابر با ۶۵میلیون تومان. عددی که با کمی اغماض به عدد فروش کل بلیتها نزدیک است. تنها ۲۰میلیون اختلاف که برابر با فروش هزار عدد بلیت نسبت به قیمت واقعی بلیتهاست.

جالب اینجاست که وضعیت مهمترین نمایش این فهرست از همه بدتر است. نمایش «سردار» از ۳۴۴۸ بلیت فروخته خود، ۱۶۶۵ عدد آن را اهدا کرده است. با توجه به سه قیمتی بودن بلیت این نمایش که متوسط آن ۲۵هزار تومان است، باید گفت نادر برهانی‌مرند و گروهش مبلغی بالغ بر ۴۱۶میلیون و ۲۵۰هزار ریال یا به عبارتی ۴۲میلیون تومان را از دست داده‌اند. این عدد بیشتر از فروش کل این نمایش است.

واقعیت تلخ آن است که گروه‌های نمایشی بلیتهای خود را به شکل میهمان به هنرمندان، شخصیتها و آشنایان خود اهدا می‌کنند تا در پروسه کاری خود به فروش مناسب دست یابند. یعنی به نوعی در یک بازاریابی شفاهی و البته اعتباری، سعی می‌کنند با دعوت از میهمانان اثر خود را تبلیغ کنند. با وجود فضای ابری و شبکه‌های متعدد اجتماعی این مهم به نظر برای گروه‌ها قابل تأمل می‌آید؛ اما واقعیت آن است که این رویه هیچ کمکی به فروش نکرده است.

قسمت بامزه ماجرا آن است که افراد دعوتی عموماً از قشری هستند که توانایی و تمکن مالی برای خرید بلیت نمایش را دارا هستند. البته برخی از چهره‌های فرهنگی همواره برای کمک به اقتصاد گروه نمایشی اقدام به خرید بلیت کرده‌اند؛ اما برعکس آن بیشتر صادق بوده است. حضور فلان هنرمند در دوارن کنونی کمکی به فروش نمایش نمی‌کند. گره کار در جای دیگری نهفته است که باید آن را در عقب‌ماندگی بازاریابی تئاتر یافت. همان گره کوری که بخشی از تئاتر به شیوه‌ای کاسبکارانه دنبال کرده است. به عبارت ساده تئاتر در این حوزه از هر دو سوی بام افتاده است.

نتیجه این رویه تلخ خواهد بود. تلخی که می‌توان هم‌اکنون آن را در تبلیغات، فروش و خروجی نمایشها دریافت. نتیجه کار رفتن به سمت و سویی است که در آن هنر بازار مکاره‌ای می‌شود که در آن سود و زیانش را چرتکه می‌اندازند. بلیت میهمان در همین حوالی چیزی شده چون «بلیت دشمن»، بلیتی که به یک جهنم ختم می‌شود.

انتهای پیام/