حمام‌های قجری در قامت تکنولوژی‌ها و وسایل ارتباط جمعی امروزی

خبرگزاری فارس ـ تاریخ: بعـد اجتمـاعی استحمام در زمان قاجار قابل تامل است؛ به عنوان نمونه در روابـط اجتماعی ایرانیان در آن‌ عصر‌، زمـانی کـه‌ میزبانی قصد داشت تا رسم میهمـان نـوازی را بـه نحو احسن به جای آورد، میهمان خود را دعوت به‌ حمام می‌کـرد. آمـاده کـردن حمـام و دعوت میهمان به آن، نشانگر احترام‌ ویژه‌ میزبان‌ به میهمان خود بـود.

در این گـونـه مـوارد، مـعمولا میهمانان جواب نه به این دعوت نمی دادند‌ و ‌‌با‌ آغوش باز از آن استقبال میکردنـد. در واقع، حمام بهانه ای برای ابـراز‌ صمیمیت‌ و تحکیم‌ روابط بود. به ایـن ترتیـب حمـام در کنش اجتماعی برای مـرد و زن ایرانـی آن روزگـار‌ – که در کمتر فضای عمومی دیگری مثل حمام ها می‌توانستند آزادانه و با آرامش‌ خاطر به معاشرت با‌ هـم‌ بـپردازند – فرصت مناسبی برای دورهم نشینی، احوال پرسی و خبرگیری از یکدیگر فراهم می‌آورد و نقش یک پاتـوق را در جـامعه عـصر قاجار ایفا می‌کرد.

در واقع در غیاب وسـایل ارتبـاط جمعـی جدیـد‌، حمام ها با کارکردی شبیه بـه این وسایل، هم امکان ارتباط گیری افراد با یکـدیگر را فـراهم می‌کردند و هم فضایی بـرای خبرپراکنی به شمار مـی آمدند.

منبع:حسین قلی خان نظام السلطنه‌ مافی، خاطرات و اسناد حسینقلی خـان نظـام الـسلطنه مـافی ، ج١، به کوشش معصومه مافی، تهران: نشرتاریخ ایـران ، ۱۳۶۲، ص۷۹